بهار و تابستان
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
مریم رضائی فر1 
، حامد نجفی علمدارلو*1 ، انیسه جمی1
، حامد نجفی علمدارلو*1 ، انیسه جمی1
1- دانشگاه تربیت مدرس
چکیده: (2 مشاهده)
مقدمه و هدف: یکی از مهمترین تشکل های موفق در منطقه ی آسیای مرکزی، سازمان همکاری شانگهای است که عضویت کشورها در این سازمان باعث یکپارچگی اقتصادی آنها شده است. در این راستا یکی از بخشهای تاثیرپذیر از عضویت ایران در سازمان شانگهای، بخش کشاورزی است. لذا در این پژوهش به بررسی عوامل تآثیرگذار بر تجارت میان محصولات کشاورزی ایران و کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای پرداخته شد و به این سوال که آیا عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای باعث بهبود تجارت دو جانبه محصولات کشاورزی ایران و کشورهای عضو این سازمان میگردد پاسخ داده شد.
مواد و روشها: برای رسیدن به هدف پژوهش از داده‌‌های کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای (چین، روسیه، هند، پاکستان، ازبکستان، تاجیکستان، قزاقستان، قرقیزستان و ایران) با تاکید بر وابستگی مقطعی برای دوره زمانی 2001 الی 2022 استفاده شده است. در این راستا از آزمونهای وابستگی مقطعی پسران (2004)، آزمون ریشه واحد پسران و آزمون همانباشتگی وسترلاند (2007) استفاده شده است. سپس، برای تخمین ضرایب، مدل جاذبه بکار برده شده است.
یافتهها: در پژوهش حاضر در ابتدا از آزمون وابستگی مقطعی پسران (2004) برای تعیین وجود یا عدم وجود وابستگی مقطعی استفاده شده است. پس از تائید وابستگی مقطعی، به منظور تخمین رابطه تعادلی بلندمدت بین متغیرهای مدل، آزمون ریشه واحد پسران و آزمون همانباشتگی پانلی وسترلاند (2007) انجام شد. نتایج نشان داد متغیرهای تولید ناخالص داخلی، فاصله جغرافیایی، نرخ ارز واقعی، متغیر مشابهت و متغیر مجازی عضویت در سازمان همکاری شانگهای متغیرهای تآثیرگذار بر روابط تجاری دو جانبه محصولات کشاورزی ایران و کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای میباشد. در این راستا یک درصد افزایش در تولید ناخالص داخلی کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، حجم تجارت دو جانبه محصولات کشاورزی ایران و کشورهای عضو را 04/0 درصد افزایش داده است. همچنین یک درصد افزایش در نرخ ارز واقعی، تجارت دو جانبه محصولات کشاورزی ایران و کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای را 17/0 درصد افزایش داد. همچنین متغیر مسافت، تجارت کشور ایران و کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای را کاهش داده است. همچنین ضریب متغیر مجازی عضویت در سازمان همکاری شانگهای بیانگر این است عضویت ایران در این سازمان 19/0 درصد تجارت میان ایران و کشورهای عضو را افزایش داده است.
نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش، برنامه ریزی برای اتخاذ سیاست‌های تجاری موثر و تقویـت زیرسـاخت-هـای حمـل و نقلـی بینالمللی پیشنهاد میگردد. در نهایت با توجه به حضور تقریبا غیرفعال ایران در پیمانهای منطقه ای به نظر میرسد عضویت اخیر کشور در سازمان شانگهای میتواند فرصتهای مناسبی برای گسترش همکاریهای سیاسی و اقتصادی با اعضای آن فراهم کند.
مواد و روشها: برای رسیدن به هدف پژوهش از داده‌‌های کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای (چین، روسیه، هند، پاکستان، ازبکستان، تاجیکستان، قزاقستان، قرقیزستان و ایران) با تاکید بر وابستگی مقطعی برای دوره زمانی 2001 الی 2022 استفاده شده است. در این راستا از آزمونهای وابستگی مقطعی پسران (2004)، آزمون ریشه واحد پسران و آزمون همانباشتگی وسترلاند (2007) استفاده شده است. سپس، برای تخمین ضرایب، مدل جاذبه بکار برده شده است.
یافتهها: در پژوهش حاضر در ابتدا از آزمون وابستگی مقطعی پسران (2004) برای تعیین وجود یا عدم وجود وابستگی مقطعی استفاده شده است. پس از تائید وابستگی مقطعی، به منظور تخمین رابطه تعادلی بلندمدت بین متغیرهای مدل، آزمون ریشه واحد پسران و آزمون همانباشتگی پانلی وسترلاند (2007) انجام شد. نتایج نشان داد متغیرهای تولید ناخالص داخلی، فاصله جغرافیایی، نرخ ارز واقعی، متغیر مشابهت و متغیر مجازی عضویت در سازمان همکاری شانگهای متغیرهای تآثیرگذار بر روابط تجاری دو جانبه محصولات کشاورزی ایران و کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای میباشد. در این راستا یک درصد افزایش در تولید ناخالص داخلی کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، حجم تجارت دو جانبه محصولات کشاورزی ایران و کشورهای عضو را 04/0 درصد افزایش داده است. همچنین یک درصد افزایش در نرخ ارز واقعی، تجارت دو جانبه محصولات کشاورزی ایران و کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای را 17/0 درصد افزایش داد. همچنین متغیر مسافت، تجارت کشور ایران و کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای را کاهش داده است. همچنین ضریب متغیر مجازی عضویت در سازمان همکاری شانگهای بیانگر این است عضویت ایران در این سازمان 19/0 درصد تجارت میان ایران و کشورهای عضو را افزایش داده است.
نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش، برنامه ریزی برای اتخاذ سیاست‌های تجاری موثر و تقویـت زیرسـاخت-هـای حمـل و نقلـی بینالمللی پیشنهاد میگردد. در نهایت با توجه به حضور تقریبا غیرفعال ایران در پیمانهای منطقه ای به نظر میرسد عضویت اخیر کشور در سازمان شانگهای میتواند فرصتهای مناسبی برای گسترش همکاریهای سیاسی و اقتصادی با اعضای آن فراهم کند.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
سیاست گزاری و مدیریت بازار محصولات کشاورزی و منابع طبیعی
دریافت: 1402/12/4 | پذیرش: 1403/3/26
دریافت: 1402/12/4 | پذیرش: 1403/3/26
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |